بررسی اثرات هورمون های رشد اکسین و سیتوکینین برای تولید کالوس و باززایی گیاه مامیران (chelidonium majus l.)

گیاه دارویی مامیران با نام علمی "chelidonium majus" از تیره " papaveraceae" است که به دلیل داشتن ترکیبات موثره فراوان توانست خواص دارویی فراوانی را به خود اختصاص دهد. با کشت بافت این گیاه می توان اقدامات علمی همچون انتقال ژن، تغییرات کروموزومی و مهمتر از آن این که افزایش متابولیت های ثانویه را در جهت بهبود هرچه بیش تر این گیاه و افزایش خواص درمانی آن انجام داد و این اقدامات بدون کشت بافت این گیاه امکان پذیر نیست. در این پژوهش تاثیر هورمون های 4-d،2وnaa در پنج سطح (صفر،0/5 ،1 ،1/5و 2) میلی گرم بر لیتر با هورمون بنزیل آدنین (ba) در چهار سطح (25/. ، 5/ .، 1و1/5) میلی گرم بر لیتر برای کالوس زایی با استفاده از ریزنمونه ساقه، برگ، بذر و ریشه بررسی شد. جهت سنجش باززایی از ترکیب هورمونی بنزیل آمینوپورین (bap) و کینتین (kin) در سه سطح (1،2،3) میلی گرم بر لیتر با هورمون 2و4 – دی کلروفنوکسی استیک اسید (2,4d) در دوسطح (1/. و 5/.) میلی گرم بر لیتر مورد استفاده قرار گرفت. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بود. نتایج نشان داد بهترین محیط کالزایی برای درصد القای کالوس محیط کشت پایه ms حاوی 1میلی گرم بر لیتر 4-d،2به همراه 0/5میلی گرم بر لیترba با میانگین69/44 درصد و 2 میلی گرم بر لیتر 4-d،2 به همراه 1/5 میلی گرم بر لیتر baبا میانگین 63/88 درصد بود. بهترین محیط کالزایی برای وزن تر کالوس محیط کشت پایه ms حاوی 2 میلی گرم بر لیتر4-d،2 با میانگین 0/4175 گرم بود. ساقه بهترین ریز نمونه مامیران برای تشکیل و وزن کالوس بود. در این پژوهش ریشه مامیران برای کالزایی مناسب نبود و اثر معنی داری در سطح احتمال 5% و1% نداشت. بیشترین باززایی و تولید برگ در محیط پایه ms حاوی 2 میلی گرم بر لیتر bap و 0/5 میلی گرم بر لیتر 2,4d مشاهده شد ولی ساقه تشکیل نشد. به منظور بررسی خواص ضد باکتریایی مامیران در برابر سویه های pseudomonas syringae pv syringae، xanthomonas campestris pv. campestris، rathayibacter tritici، پس از تهیه عصاره متانولی، فعالیت ضد باکتریایی بر اساس قطر هاله ممانعت کننده از رشد در روش سنجش انتشار دیسک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس تأثیر عصاره های متانولی بخش های هوایی گیاه بر روی سه سویه باکتری در روش انتشار دیسک نشان داد که اثر عصاره های متانولی معنی دار می باشد. غلظت mg/ml150 بیشترین اثر بازدارندگی را روی سه سویه باکتری داشت. حساس ترین باکتری به عصاره مامیران باکتری rathayibacter tritici با میانگین قطر هاله2/581 میلی متر (بر اساس داده استاندارد) و مقاوم ترین باکتری pseudomonas syringae pv syring با قطر هاله 2/44 میلی متر می باشد.